مالیات قانونی است که به صورت جهانی در تمامی کشور ها اعمال می شود. این قانون از هزاران سال پیش ، همانطور که در مقالات قبلی به آن اشاره کردیم وجود داشته است و توسط مردم به دولت بدون بازگشت و به صورت الزامی پرداخت می شده است در مقالات قبلی به مالیات و دسته بندی آن اشاره کردیم و در مقاله قبلی به معرفی مالیات های مستقیم پرداختیم ، امروز با قانون مالیات های غیر مستقیم یا همان indirect tax با شما هستیم. قانون مالیات های غیر مستقیم دسته بندی های مختص به خود را دارد و به همین ترتیب از قانون و مقررات و نرخ مالیات مربوط به خود پیروی می کند. این مقاله برای کسانی قصد کسب اطلاعات در رشته های مالیاتی و قوانین مختص به آن را دارند بسیار کارآمد خواهد بود. در ادامه مقاله با ما باشید.

مالیات غیر مستقیم چیست؟
تا به حال به رسید غذایتان در رستوران ها دقت کرده اید؟ یا زمانی که به صورت آنلاین خریدی انجام می دهید ، تا به حال به اینکه مبلغی که قراربود پرداخت کنید با مبلغی که در واقع پرداخت کرده اید با هم تطابق ندارند فکر کرده اید؟ در رستوران ها ، سوپر مارکت ها و ... علاوه بر مبلغی که در واقع هزینه غذا یا محصول شما می باشد شما مبلغی را مازاد پرداخت می کنید که این مبلغ در واقع مالیات است . همین موضوع در رابطه با خرید آنلاین از طریق اینترنت نیز صحت دارد ، مثلاً زمانی که محصولی را خریداری میکنید اضافه پرداخت مبلغ شما نسبت به مبلغی که باید در واقع پرداخت می کردین را مالیات می نامند. همانطور که می دانید وصول مالیات یکی از راه های خیلی مهم جهت تامین هزینه های جامعه توسط دولت است در واقع هر شهروندی برای استفاده از منابع موجود در جامعه باید هزینه ای را پرداخت کند که به این هزینه مالیات گفته می شود. با این حال وصول مالیات های غیر مستقیم با مالیات های مستقیم تفاوت دارد. مالیات های مستقیم همانطور که در مقالات قبلی به آن ها اشاره کردیم در واقع فقط بر درآمد و دارایی ها تمرکز دارند و راه وصول آن توسط دولت نیز متفاوت است. در رابطه با مالیات های غیر مستقیم ، راه دریافت مالیات های غیر مستقیم را طی این مثال ها برایتان توضیح دادیم در واقع اگر بخواهیم در یک کلمه آن را خلاصه کنیم راه دریافت مالیات های غیر مستقیم به صورت " نامحسوس " می باشد. در ادامه به تفکیک انواع مالیات های غیر مستقیم خواهیم پرداخت:
مالیات های غیر مستقیم به دو دسته اصلی زیر تقسیم می شوند :
-
مالیات مربوط به واردات
-
مالیات مربوط به مصرف و فروش

زیر مجموعه ی دسته مالیات های غیر مستقیم مربوط به مالیات بر واردات عبارتست از :
-
مالیات مربوط به حقوق گمرکی
-
مالیات مربوط به سود بازرگانی
-
درصد نرخی از مبلغ کل خودرو های خارجی وارداتی
-
درصد نرخی از حق ثبت
زیر مجموعه ی دسته مالیات های غیر مستقیم مربوط به مالیات بر مصرف و فروش عبارتست از :
-
مالیات بر فرآورده و محصولات نفتی
-
مالیات بر تولید الکل طبی و صنعتی
-
مالیات تولید نوشابه های غیرالکلی
-
مالیات فروش سیگار
-
مالیات اتومبیل
-
درصد نرخی از مبلغ اتومبیل های داخلی
-
مالیات مربوط به فروش خاویار
-
مالیات مربوط به حق اشتراک تلفن خودکار و خدمات و سرویس بین الملل
-
و مالیات ضبط صوت و تصویر

مهم ترین مالیات های غیر مستقیم کدامند؟
این نوع مالیات همانطور که قبلتر به آن اشاره کردیم توسط تولید کنندگان کالا و خدمات در قسمتی از بهای تمام شده محصول گنجانده می شود به طوری که خریدار یا مصرف کننده توانایی تفکیک آن را نخواهد داشت. تولیدکنندگان کالا و خدمات موظف هستند بابت کالاهایی که قیمت آن ها نوسان دارد به دولت مالیات پرداخت کنند در نتیجه این مالیات توسط آن ها پرداخت شده و در نهایت توسط ما یعنی مصرف کننده نهایی به تولید کنندگان نیز پرداخت می شود. کسب مالیات از این نوع کالاها که نوسان قیمت دارند یکی از راه های اصلی تامین درآمد برای دولت می باشد. برخی از این قبیل کالاها عبارتند از : قند ، شکر ، دخانیات ، بنزین و ... یکسری کالاهای ضروری و تجملاتی !
اما مالیات بر فروش که در ایران وجود ندارد به کسانی تعلق میگیرد که به خرده فروشی فعالیت دارند به ازای کالایی که مصرف کنندگان خریداری میکنند باید درصدی مشخص را به بهای تمام شده کالا های فروخته شده اضافه کنند به طوری که برای خریدار یا مصرف کننده قابل تشخیص باشد.
-
مفهوم مالیات بر ارزش افزوده :
مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات غیر مستقیم است این نوع مالیات بر مصرف ، فروش و ارائه کالاها و خدمات در ایران اعمال می شود معادل این عبارت به زبان انگلیسی Value added گفته می شود. خود عبارت ارزش افزوده به افزایش ارزشی که در طی فرایند کالا ، آن کالا سپری میکند یعنی هر چه مرحله به مرحله های تولید را پیش رویم بر ارزش کالا یا محصول افزوده می شود. کالای اولیه و محصول نهایی را در نظر بگیرید تفاوت ارزش بین این دو مورد ارزش افزوده می گویند. مثلاٌ برای تولید یک میز اگر قیمت چوب 2000 ریال ، چسب 500 ریال ، میخ 400 ریال و ... در نهایت میز را 4000 بفروشیم ارزش افزوده را 1100 ریال بدست خواهیم آورد.
-
مالیات بر ارزش افزوده چیست؟
مالیات بر ارزش افزوده را میتوان مالیات غیر مستقیمی تعریف کرد که بر تفاوت یا اختلاف بین کالا یا خدمات عرضه شده با کالا یا محصولاتی که میخریم اعمال شده دانست این نوع مالیات گذاری در دوره معینی مورد بررسی قرار میگیرد این نوع مالیات در همه نوع کالاها اعمال می شود مگر اینکه کالایی معاف از مالیات باشد. مصرف کنندگان با خرید کالاها آن را به فروشندگان پرداخت و فروشندگان نیز به سازمان اداره مالیات پرداخت میکنند. خدمات بهداشتی ، محصولات کشاورزی و سایر کالاهای ضروری و اولیه همانند برنج و روغن و گوشت و ... از مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند.